روز معماری در ایران و بزرگداشت معماران برجسته ایرانی
۲ اردیبهشت‌ماه،
در تقویم رسمی کشور، به نام «روز معماری» نام‌گذاری شده است؛ روزی برای گرامیداشت
هنر، خلاقیت و نبوغ معمارانی که چهره شهرها و زندگی ما را شکل داده‌اند. در این
روز، نگاه‌ها به تاریخ غنی معماری ایران و بزرگان این عرصه دوخته می‌شود. یکی از
چهره‌های برجسته در این حوزه، شیخ بهایی است.
شیخ بهایی؛ معمار هوش و خلاقیت
بهاءالدین محمد عاملی، معروف به شیخ بهایی، یکی از نوابغ چندوجهی دوران
صفوی بود. او نه‌تنها فقیه، ریاضیدان و فیلسوف بود، بلکه در زمینه معماری نیز
دستاوردهای قابل توجهی داشت. از جمله آثار منسوب به او:
- طرح‌ریزی سیستم آبرسانی شهر اصفهان که
با قنات‌ها و مجاری پنهان، آب زاینده‌رود را به نقاط مختلف شهر می‌رساند.
- حمام شیخ بهایی؛ حمامی تاریخی با
سیستم گرمایشی شگفت‌انگیز که گفته می‌شود تنها با یک شمع گرم می‌شده است.
- نقش احتمالی در طراحی مسجد امام
اصفهان و دیگر پروژه‌های معماری دوره شاه عباس اول.
معماران مشهور ایرانی و آثار ماندگارشان
معماری ایران، نه‌تنها در گذشته بلکه در دوران معاصر نیز با حضور چهره‌های
برجسته‌ای غنی‌تر شده است. در ادامه، با چند تن از مهم‌ترین معماران ایرانی و
آثارشان آشنا می‌شویم:
1.
هوشنگ سیحون
- آرامگاه بوعلی‌سینا (همدان)
- آرامگاه خیام (نیشابور)
- آرامگاه کمال‌الملک
- آرامگاه نادرشاه (مشهد)
- دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
-کامران دیبا
- موزه هنرهای معاصر تهران
- فرهنگسرای نیاوران
- شهرک شوشتر نو (طراحی شهری مدرن)
- عبدالعزیز فرمانفرماییان
- ورزشگاه آزادی تهران
- بانک مرکزی ایران
- برج‌های آ.اس.پ
- نادر اردلان
- فرهنگسرای بهمن
- مرکز فرهنگی اصفهان
- همکاری در طرح مصلای تهران
- محسن فروغی
- ساختمان سازمان برنامه
- دانشکده حقوق دانشگاه تهران
- علی‌اکبر صارمی
- کتابخانه ملی ایران
- فرهنگسرای خاوران
- موزه تاریخ طبیعی تهران
- کوروش فرزامی
- طرح‌های بومی جنوب ایران
- پروژه‌های معماری اقلیمی
- فرهاد احمدی
- کتابخانه ملی قطر
- خانه سفیر ایران در برلین
سخن پایانی
روز معماری، فرصتی است برای تأمل در نقش معماران در ساختن هویت فرهنگی و بصری جامعه. از میراث سنتی همچون حمام‌های تاریخی و بازارهای مسقف تا پروژه‌های مدرن و بین‌المللی، هر کدام نشانی از اندیشه و هنر ایرانی است. گرامی‌باد روز معماری، روز اندیشه در فضا.
